مقدار متوسط شدت بارندگی از نسبت بین ارتفاع بارندگی به مدت زمان مورد نظر به دست می آید و یکی از عوامل مهم در بررسی سیلاب ها می باشد. در این مورد نیز، احتمال وقوع هر یک از شدت های مورد بررسی می تواند با استفاده از قوانین آماری تعیین گردد.
مدت بارندگی :
در مورد رگبارها و بارندگی های با مدت زمان چند دقیقه بوده ولی در بارندگی های جبهه ای و کوهستانی چند ساعت تا یکی دو شبانه روز می باشد. بررسی آماری آن می تواند از روی کاغذ باران نگارها صورت گیرد، ولی مطالعه آن اهمیت کمتری نسبت به مقدار و شدت بارندگی دارد.
فواصل بین دو بارندگی :
این عامل روی خشک بودن و یا مرطوب بودن و یا مرطوب باقی ماندن خاک ها اثر داشته و در نتیجه میزان رواناب های سطحی را تغییر میدهد. این عامل نیز در مطالعه رواناب ها به صورت عامل رطوبتی خاک از طریق جمع ارتفاع بارندگی در مدت 5 روز مورد بررسی قرار می گیرد.
سطح بارش :
این سطح در مورد باران های شدید معمولاً محدود بوده و در باران های با شدت کم، وسعت بیشتری دارد.
(مهدوی، 1389، 175)
3-1. مقدمه
بر اساس توصیه سازمان هواشناسی جهانی، بررسی آمارهای بلند مدت اقلیمی میتواند تغییرات و خصوصیات آن را تا حد زیادی نمایش دهد بنابراین، دادههای بلندمدت دمای سالانه و مجموع بارش فصلی, سالانه در مطالعات اقلیمی و هواشناسی دسترسی به داده های اقلیمی از مهمترین ارکان تحقیق میباشد و در این تحقیق نیز سعی بر این بوده تا داده های آماری را از مکان های معتبر و رسمی تهیه گردد. بخشی از این داده ها از سایت رسمی هواشناسی کل کشور و برخی از این داده ها از اداره کل هواشناسی استان گیلان تهیه شده است.
به رغم اینکه روش های مجاز و توصیه شده ای از سوی سازمان هواشناسی جهانی و محافل برجسته آماری برای بازسازی شکاف های کوتاه وجود دارد ولی بازسازی بیش از حد داده های گمشده در مطالعات بارش در رابطه با تغییر اقلیم توصیه نمی شود (دابلیو- ام- او، 1983، 11) 6.
3-2. محدوده تحقیق
بندر انزلی در شمال استان گیلان در بین مدار 37 درجه. 20دقیقه تا 37 درجه و 34 دقیقه عرض شمالی و مابین نصف النهار 49 درجه و 15 دقیقه تا 49 درجه و 48 دقیقه طول شرقی واقع شده است. ارتفاع از سطح دریا 23- می باشد. (مختصات جغرافیایی استان گیلان، 1378، ص 24)
مساحت شهرستان معادل 9/308 کیلومتر مربع 1/2 درصد از سطح مساحت استان را در بر می گیرد و جمعیت آن در سال 1385 حدود 133134 نفر است. این شهرستان از شمال به دریای خزر، از جنوب به شهرستان صومعه سرا از شرق به شهرستان رشت و از غرب به شهرستان رضوانشهر متصل میباشد. شهرستان بندرانزلی بر اساس آخرین تقسیمات کشوری دارای یک بخش مرکزی و دو دهستان به نامهای چهار فریضه و لیجارکی حسن رود می باشد. این شهرستان دارای 28 آبادی می باشد. (آمارنامه استان گیلان، 1385، ص 51)
نام انزلی به پیشینه تاریخی اش در بیشتر شهرهای اروپایی شناخته شدهاست. فاصله بندر انزلی تا تهران ۳۸۰ کیلومتر، تا مرکز استان ۴۰ کیلومتر و تا اولین فرودگاه ۳۵ کیلومتر میباشد.
شکل 3-1. نقشه ایستگاه سینوپتیک بندرانزلی
3-3. داده های تحقیق
داده های نحقیق مربوط به داده های ماهانه و سالانه مجموع بارندگی ماهیانه به میلیمتر ایستگاه سینوپتیک بندر انزلی و همچنین داده های ماهانه و سالانه میانگین ماهیانه متوسط دمای روزانه هوا بر حسب درجه سانتی گراد ایستگاه سینوپتیک بندر انزلی می باشد که به آن اشاره شده است.
جدول 3-1. داده های ماهانه و سالانه مجموع بارندگی ماهیانه به میلیمتر ایستگاه سینوپتیک بندر انزلی
ردیف
سال
ژانویه
فوریه
مارس
آپریل
می
ژوئن
ژولای
اوت
سپتامبر
اکتبر
نوامبر
دسامبر
سالانه
1
1962
224
38. 9
38
62. 8
10. 2
81. 1
33
342. 9
448. 2
405. 4
210. 7
230. 6
2125. 8
2
1963
97. 3
106. 3
133. 5
35. 7
116. 3
73
86. 2
140. 1
134. 5
321. 8
359. 6
393. 6
1997. 9
3
1964
243. 6
93. 4
84. 3
231
9. 4
40. 2
7. 9
112. 6
84. 5
126. 2
72. 5
297. 6
1403. 2
4
1965
228. 4
28. 1
65. 2
56. 8
27. 2
62. 7
196. 4
56. 4
289. 8
487
116. 6
64
1678. 6
5
1966
100. 4
88. 4
98. 1
64. 2
50. 3
10. 5
2. 8
165. 4
345. 6
439
164. 4
95. 8
1624. 9
6
1967
65
160. 2
186. 7
31. 9
31. 3
27. 1
42
21. 9
281. 5
378. 4
255
84
1565
7
1968
83. 7
190
124. 9
83. 2
42. 1
89. 4
29. 4
25. 4
94. 2
301. 4
311. 1
169. 3
1544. 1
8
1969
343. 4
237
159. 9
70. 3
77. 5
158
71. 2
35
400. 6
401. 1
275
69
2298
9
1970
316. 4
22. 4
89. 5
37. 6
27. 8
18
100. 2
72. 1
59. 3
202. 5
135
372
1452. 8
10
1971
198
80. 8
39. 2
92. 3
7. 1
10. 3
10. 3
124
224. 3
158. 2
211. 7
1156. 2
11
1972
460
227. 5
180. 5
20
87. 2
13. 7
4
131. 7
148. 5
394. 3
417. 6
490. 4
2575. 4
12
1973
124. 5
55
107. 9
15. 6
44. 4
76. 6
20
178. 6
344. 7
113. 4
142. 7
215. 6
1439
13
1974
232
189. 8
122
83. 4
9
33
170. 7
264. 8
106. 9
0. 5
306. 4
245
1763. 5
14
1975
126. 7
154. 2
118. 8
43. 3
38. 9
86. 1
150. 2
233. 3
559. 2
500. 4
389. 6
2400. 7
15
1976<
br />63. 5
230. 3
165. 3
16. 3
61. 5
49
82
1. 5
342. 3
480. 8
258. 3
231
1981. 8
16
1977
363. 3
43. 2
42. 5
10. 7
90. 3
85. 5
7. 2
246. 4
234. 2
683
269. 6
260. 3
2336. 2
17
1978
70. 1
83. 4
66. 5
36. 6
82. 3
90. 6
6. 3
24. 8
54
302. 6
893. 2
110. 7
1821. 1
18
1979
290. 7
133. 6
111. 4
51. 7
35. 6
19. 9
30. 7
15. 8
144. 4
275. 2
254
203. 8
1566. 8
19
1980
302. 9
176. 1
133. 7
33. 2
65. 3
8
11
118
111. 9
327. 1
199. 8
218
1705
20
1981
79. 7
109. 6
130. 8
179
38. 4
10. 8
100. 7
187. 2
259. 2
236. 7
61. 6
108
1501. 7
21
1982
279. 8
272. 1
155. 9
23. 4
83. 8
36. 6
5. 8
115. 4
239. 7
638
661. 4
150. 2
2662. 1
22
1983
175. 8
4. 2
146. 2
57. 3
53. 7
92. 1
45. 4
157
217. 1
229. 2
154. 7
234
1566. 7
23
1984
120. 6
225. 8
76. 1
34. 4
63. 6
8. 3
3. 1
162
58. 2
357. 7
473
361. 2
1944
24
1985
104. 1
113. 2
153. 8
16. 2
10. 3
10
55. 7
8. 9
241. 5
548. 4
251
274. 3
1787. 4
25
1986
152. 1
86. 8
111. 7
22
52. 2
191. 3
8. 7
58
206. 7
231
513. 1
464. 8
2098. 4
26
1987
47. 7
110. 5
91. 4
43. 4
6. 3
0. 1
48. 7
308
178. 3
564. 3
167. 4
194. 3
1760. 4
27
1988
178. 6
103. 8
54. 2
62. 6
51. 2
49. 4
44. 5
361. 3
287. 1
268. 6
137. 1
103. 5
1701. 9
28
1989
353. 9
197. 2
131. 9
6. 7
25. 1
1
20. 5
63. 7
285. 2
429. 1
126. 3
177. 2
1817. 8
29
1990
199. 6
147
99. 8
72. 5
49
1. 4
116. 9
49. 3
59
426. 8
64. 3
307. 7
1593. 3
30
1991
57
127. 2
136. 6
10. 6
55. 3
0. 1
60. 7
41. 6
196. 4
76. 7
305. 5
170. 1
1237. 8
31
1992
212. 1
118. 2
89. 8
140. 9
83. 9
31. 4
144. 6
143. 7
347. 3
196. 1
103. 8
173. 4
1785. 2
32
1993
126. 4
77
68. 3
39. 5
39. 9
59
33. 4
92. 9
246. 1
432. 7
505. 8
84. 4
1805. 4
33
1994
85. 2
159. 6
65. 9
26. 5
43. 5
170. 5
3
23. 8
84. 7
360. 9
377
159. 4
1560
34
1995
56. 6
71
36. 1
28. 5
17. 3
23. 5
3. 5
77. 3
401. 7
323. 7
13. 9
314. 5
1367. 6
35
1996
215. 8
157. 1
122. 3
81. 4
21. 7
22. 8
1. 2
22. 2
118. 5
388. 8
284. 3
36. 9
1473
36
1997
175. 2
78. 4
115. 4
46. 6
8. 5
68. 9
133. 2
65. 5
742. 9
118. 5
223
205. 1
1981. 2
37
1998
207. 2
180. 3
24. 9
15. 8
35. 3
24. 5
67. 6
62. 3
512. 6
339. 6
269. 4
182. 1
1921. 6
38
1999
156
13
49. 7
45. 2
45. 8
4. 6
45. 5
114. 8
368. 5
233. 5
291
75
1442. 6
39
2000
197. 8
108
112. 6
4. 8
18. 4
49. 7
2. 7
141. 2
219. 6
408. 9
489. 2
256. 9
2009. 8
40
2001
357. 2
24. 8
68. 7
16. 5
50
38. 5
4. 8
279. 9
223. 2
431
226. 3
177. 1
1898
41
2002
58. 9
35. 6
65. 8
66. 9
67. 4
18. 3
6. 3
143. 8
104. 1
130. 8
195. 9
523. 7
1417. 5
42
2003
72. 8
129. 1
109. 1
123. 8
54. 3
64. 1
12. 6
27. 9
488. 6
63. 9
348. 4
351. 5
1846. 1
43
2004
84. 7
32. 4
176. 5
127. 7
71. 2
75. 2
76. 3
126. 9
358
205. 4
410. 9
230. 7
1975. 9
44
2005
63. 6
315. 1
103. 1
33. 6
48. 4
35. 4
42. 3
68
269. 7
289. 7
264. 7
65. 1
1598. 7
45
2006
187. 4
18. 5
19. 7
69
18. 7
62. 5
379. 6
284. 3
429. 3
477. 7
1946. 7
46
2007
33
147
154. 3
119
14. 5
60. 7
53. 6
0. 2
229. 1
95. 3
261. 3
162. 8
1330. 8
47
2008
410. 1
106. 4
5. 8
2. 3
22. 4
71. 8
46. 3
16. 8
197. 5
378. 2
204
361. 2
1822. 8
48
2009
118. 8
53. 4
38
97. 2
25. 8
31. 6
10
216. 5
233. 4
193
208. 8
208. 6
1435. 1
49
2010
67. 6
106. 3
96. 5
128. 1
18. 1
2. 5
49
150. 7
227. 9
382
85. 9
14. 2
1328. 8
50
2011
355. 4
239. 2
146. 3
51. 7
24. 5
90
1. 4
537. 6
348. 2
424. 2
623. 6
74. 5
2916. 6
جدول 3-2. داده های ماهانه و سالانه میانگین ماهیانه متوسط دمای روزانه هوا بر حسب درجه سانتی گراد ایستگاه سینوپتیک بندر انزلی
ردیف
سال
ژانویه
فوریه
مارس
آپریل
می
ژوئن
ژولای
اوت
سپتامبر
اکتبر
نوامبر
دسامبر
سالانه
1
1962
7. 6
9. 4
11. 1
13. 3
19. 1
22. 3
27. 3
25. 4
22. 2
17. 7
13. 6
11. 3
16. 7
2
1963
10
9. 6
9. 1
13. 6
18. 5
23. 1
26
25
23
19
12. 5
7. 2
16. 4
3
1964
2. 7
6. 6
8. 7
11. 8
19. 1
24. 7
25. 5
24. 4
21. 7
17. 5
14. 2
8
15. 4
4
1965
5. 9
8
8. 7
11. 6
18. 3
24. 1
25. 6
25. 5
22. 1
16
13. 7
11. 7
15. 9
5
1966
10. 9
9. 5
10. 7
15. 4
18. 2
23. 9
26. 9
27. 1
21. 9
17. 6
15. 2
12. 5
17. 5
6
1967
9. 2
5. 3
8. 5
12. 5
19. 4
22
25. 1
26
21. 1
18. 4
14. 6
10
16
7
1968
9. 3
6. 6
9. 2
12. 4
20. 1
21. 6
25. 2
25. 5
23. 2
19
14
9. 5
16. 3
8
1969
3. 7
2. 5
6. 1
11. 1
17. 1
23. 1
24. 1
24. 8
21
17
11. 2
11. 5
14. 4
9
1970
7. 9
9. 8
10. 2
14. 2
19. 7
22. 8
25. 6
25. 3
21. 3
17. 2
14. 4
8. 7
16. 4
10
1971
6. 2
6. 9
9. 5
11. 9
19. 8
22. 9
26. 9
26
24. 6
18. 8
15. 2
10. 2
16. 6
11
1972
2. 8
1. 2
6. 2
15. 4
18. 6
24. 9
27. 9
26
23. 4
20. 4
13. 6
6. 4
15. 6
12
1973
4
7. 4
9. 2
13. 9
18. 8
23
25. 9
26. 1
20. 9
18. 8
12. 4
8. 8
15. 8
13
1974
5. 2
5. 1
7. 9
11. 8
19. 7
24. 8
24. 4
24. 6
21. 5
19. 5
15. 4
9. 9
15. 8
14
1975
8. 1
7. 4
10
15. 1
20. 8
25. 3
28. 2
25. 5
22. 7
17. 5
11
7. 8
16. 6
15
1976
8. 1
4. 1
6. 5
14. 2
18. 2
23. 4
24. 7
27. 1
22. 6
16. 6
12. 8
8. 9
15. 6
16
1977
2. 6
6. 5
9. 5
14
18. 7
24. 4
25. 9
25. 2
22. 5
14. 9
13. 3
8. 3
15. 5
17
1978
7. 9
6. 8
9. 4
13. 4
16. 4
20. 6
25. 2
24. 8
23. 5
18. 7
9. 8
10. 8
15. 6
18
1979
7. 7
2. 2
9. 6
13. 6
19. 2
23
26. 1
25. 8
23. 7
19. 4
14. 8
11. 1
16. 3
19
1980
5. 9
5. 5
8. 1
13. 1
17. 9
23. 1
27. 3
25
21. 6
16. 7
15
11. 5
15. 9
20
1981
10. 3
9. 3
9. 3
12. 4
18. 1
23. 3
26. 3
25. 6
23
19. 1
14. 1
12. 6
17
21
1982
7. 1
5. 2
7. 9
14
18. 3
22. 9
25. 9
24
22. 8
15. 7
10. 2
7
15. 1
22
1983
5. 8
8. 2
8. 5
14. 2
20. 3
23. 1
26. 8
24. 8
21
17
14. 7
9
16. 1
23
1984
8. 3
3. 6
8
13. 3
17. 2
22. 4
27. 1
24. 4
22. 8
17. 6
13. 6
5. 8
15. 3
24
1985
6
6. 3
5. 3
13. 7
20. 4
25. 1
25. 2
25. 6
23
17
13. 9
8. 7
15. 8
25
1986
8
6. 4
6. 7
14. 1
18. 3
23. 3
26
26. 2
24
18. 2
12. 1
8. 1
15. 9
26
1987
10
7. 5
7. 6
10. 6
18. 3
24. 1
25. 6
25. 1
21. 2
14. 3
12. 1
9. 5
15. 5
27
1988
6. 3
5. 8
8. 8
13. 5
17. 5
24. 7
26. 1
24. 2
21. 8
18. 3
13
10. 2
15. 9
28
1989
5. 1
5. 5
9. 7
14. 6
18. 7
23. 6
26. 7
26. 3
22. 6
18. 6
15. 2
9. 5
16. 3
29
1990
5. 4
7. 2
9. 3
12. 6
17. 2
22. 9
25. 9
24. 6
23. 3
17. 9
15. 2
9. 5
15. 9
30
1991
6. 8
5. 8
7. 8
13. 2
17. 2
23. 3
26. 4
26. 1
22. 4
19. 5
13. 4
9. 2
15. 9
31
1992
5. 8
6. 6
7. 5
12. 1
15. 7
22. 6
24. 9
23. 7
21. 7
17. 6
13. 6
9. 3
15. 1
32
1993
5. 8
4. 7
8. 4
12. 5
18. 2
22. 1
24. 5
25. 6
22
16. 9
9. 2
6. 8
14. 7
33
1994
7. 1
4. 8
8. 2
14. 1
18. 5
21. 4
24. 9
25. 3
22
18. 3
13. 6
7. 6
15. 5
34
1995
7. 7
7. 8
9. 3
14. 5
20. 1
23. 7
26. 6
26. 3
23. 5
17. 2
15. 5
8. 9
16. 7
35
1996
6. 8
6. 9
7. 5
11. 1
19. 7
22. 3
26. 6
26. 3
23. 6
18. 2
13. 5
12. 5
16. 2
36
1997
8. 5
6. 2
8. 1
13. 9
19. 2
24
25. 7
26. 6
20. 4
20. 2
13.