5-3 ابزارهاي پژوهش
1-5-3 پرسشنامه تحليلرفتگي آموزشي
اين پرسشنامه را برسو (1977، به نقل از برسو، سالانووا و اسچافلي، 2007) ساخته است. اين پرسشنامه سه حيطه تحليلرفتگي آموزشي يعني خستگي هيجاني، بدبيني (بيعلاقگي) آموزشي و ناكارآمدي آموزشي را ميسنجد. پرسشنامه مذكور 15 ماده دارد كه با روش درجهبندي ليكرت 5 درجهاي كاملا مخالف تا كاملا موافق توسط آزمودنيها درجهبندي شده است. خستگي هيجاني 5 ماده (مطالب درسي خستهكننده هستند)، بدبيني آموزشي 4 ماده (احساس ميكنم نسبت به مطالب درسي علاقهاي ندارم) و ناكارآمدي آموزشي 6 ماده (احساس ميكنم نميتوانم از عهده مشكلات درسي بربيايم) دارد. سوالهاي 1، 4، 7، 10 و 13 مربوط به خردهمقياس خستگي هيجاني؛ سوالهاي 2، 5، 11 و 14 مربوط به خردهمقياس بدبيني (بيعلاقگي) آموزشي؛ و سوالهاي 3، 6، 8، 9، 12 و 15 مربوط به خرده مقياس ناكارآمدي آموزشي هستند كه البته با توجه به اينكه ما از مقياس كارآمدي آموزشي (يعني جملات مثبت) براي خردهمقياس اخير استفاده كرديم، سوالهاي اين خردهمقياس به صورت وارونه نمرهگذاري شدند. پايايي پرسشنامه را سازندگان آن به ترتيب 70/0، 82/0 و 75/0 براي سه حيطه تحليلرفتگي آموزشي و 85/0 براي كل پرسشنامه محاسبه كردهاند. روايي پرسشنامه را با روش تحليل عامل تأييدي مطلوب گزارش كردهاند. نعامي (1388) پايايي اين پرسشنامه را براي خستگي هيجاني 79/0، براي بيعلاقگي آموزشي 82/0 و براي ناكارآمدي آموزشي 75/0 محاسبه كرده است. وي ضرايب روايي اين پرسشنامه را از طريق همبسته كردن آن با پرسشنامه فشارزاهاي دانشجويي (پولادي ريشهري، 1374) به دست آورده است كه به ترتيب برابر 38/0، 42/0، 45/0 محاسبه شده است. در پژوهش حاضر آلفاي كرونباخ محاسبه شده براي كل پرسشنامه 85/0 و براي مؤلفههاي خستگي هيجاني، بدبيني (بيعلاقگي) آموزشي، و ناكارآمدي آموزشي به ترتيب 75/0، 80/0 و 62/0 به دست آمد. شيوه نمرهگذاري اين آزمون به اين صورت است كه در ازاي انتخاب گزينه اول (كاملا مخالفم) نمره 0، گزينه دوم (مخالفم) نمره 1، گزينه سوم (نظري ندارم) نمره 2، گزينه چهارم (موافقم) نمره 3 و گزينه پنجم (كاملا موافقم)، نمره 4 به افراد اختصاص مييابد كه سوالات شماره 3، 6، 8، 9، 12، 15 به صورت معكوس نمرهگذاري ميشوند، به اين صورت كه در ازاي انتخاب گزينه اول (كاملا مخالفم) نمره 4، گزينه دوم (مخالفم) نمره 3، گزينه سوم (نظري ندارم) نمره 2، گزينه چهارم (موافقم) نمره 1 و گزينه پنجم (كاملا موافقم)، نمره 0 به افراد اختصاص مييابد.
2-5-3 آزمون باورهاي غيرمنطقي
آزمون باورهاي غيرمنطقي را جونز (1968) براساس نظريه اليس (1962) ساخت كه يكي از پراستفادهترين ابزارهاي اندازهگيري باورهاي غيرمنطقي در جهان است. اين آزمون از 10 خردهمقياس و 100 سوال ساخته شده است و هر قسمت يكي از باورهاي غيرمنطقي را كه به نظر اليس عامل اختلافهاي عقلاني و عاطفي هستند اندازهگيري ميكند. اين آزمون براساس طيف ليكرت از كاملا موافقم تا كاملا مخالفم طراحي شده است و براي هر خرده مقياس 10 سوال اختصاص داده شده است.
جدول 2-3: ميانگين و انحراف استاندارد نمرات باورهاي غيرمنطقي در گروه بهنجار
رديف | باورهاي غيرمنطقي دهگانه | ميانگين |
1 |