صفحه
عنوان
1
چکیده
2
فصل اول: مقدمه
3
1-1- گل رز
3
1-1-1- گیاهشناسی و پراکنش اکولوژیکی گل رز
3
1-1-2- اهمیت اقتصادی و سطح زیر کشت گل رز
3
1-1-3- عوامل موثر در کاهش عمر پس از برداشت گل بریده رز
4
1-2- گل داودی
4
1-2-1- گیاهشناسی و پراکنش اکولوژیکی گل داودی
4
1-2-2- اهمیت اقتصادی و سطح زیر کشت گل داودی
5
1-2-3- عوامل موثر در کاهش عمر پس از برداشت گل بریده داودی
5
1-3- گل ژربرا
5
1-3-1- گیاهشناسی و پراکنش اکولوژیکی گل ژربرا
5
1-3-2- اهمیت اقتصادی و سطح زیر کشت گل ژربرا
6
1-3-3- عوامل موثر در کاهش عمر پس از برداشت گل بریده ژربرا
6
1-4- بیان مسئله و هدف از انجام تحقیق
7
فصل دوم: بررسی منابع
8
2-1- شرایط دوام گل
8
2-1-1- تامین آب
9
2-1-2- انسداد آوندی
9
2-1-2-1- انسداد آوندها توسط هوا
10
2-1-2-2- انسداد آوندها توسط میکروارگانیسمها
10
2-2- تیمار با ترکیبات تمدید کننده عمر گلجایی گلهای بریده
10
2-2-1- آب
11
2-2-2- آب آشامیدنی (شهری)
11
2-2-3- آب دیونیزه
12
2-2-4- آب مقطر
12
2-2-5- آب مغناطیسی
13
2-3- تحقیقات انجام شده در زمینه تاثیر آبهای مختلف روی عمر گلجایی و خصوصیات کیفی گلهای بریده
14
فصل سوم: مواد و روشها
15
15
3-1- مواد گیاهی
3-2- پیاده کردن طرح آزمایشی
15
3-3- سنجش و اندازهگیری عناصر آب
16
3-4- نحوهی آمادهسازی محلولها و انجام تیمارها
16
3-5- ارزیابی صفات
16
3-5-1- عمر گلجایی
16
3-5-2- ماده خشک
17
3-5-3- روند تغییرات جذب آب
17
3-5-4- روند تغییرات وزن تر
18
3-5-5- کاهش درجه بریکس (درصد ساکارز موجود در ساقه)
18
3-5-6- کاروتنوئید گلبرگ
18
3-5-7- اندازهگیری کلروفیل a، b و کل
18
3-5-8- پروتئین گلبرگ
19
3-5-9- فعالیت آنزیم پراکسیداز
19
3-5-10- پراکسیده شدن لیپیدها (مالوندیآلدئید)
19
3-6- تجزیه و تحلیل دادهها
20
فصل چهارم: نتایج و بحث
21
4-1- عمر گلجایی
26
4-2- روند تغییرات جذب آب روز سوم، ششم و آخر
27
4-3- روند تغییرات وزن تر روز اول، سوم، ششم و آخر
28
4-4- کاهش وزن تر
29
4-5- درصد ماده خشک
30
4-6- کاهش درجه بریکس
31
4-7- کاروتنوئید گلبرگ
32
4-8- شاخص کلروفیل b, a و کل
34
4-9- پروتئین گلبرگ
35
4-10- آنزیم پراکسیداز
36
4-11- مالون دی آلدئید
36
بحث
39
نتیجهگیری نهایی
39
پیشنهادها
40
منابع
فهرست شکلها
عنوان
صفحه
شکل 1-1- گل بریده رز
3
شکل 1-2- گل بریده داودی
4
شکل 1-3- گل بریده ژربرا
5
شکل 2-1- سیستم تهیه آب دیونیزه
11
شکل 2-2- سیستم تهیه آب مقطر
12
شکل 2-3- سیستم تهیه آب مغناطیسی
12
شکل 3-1- قرار دادن گلهای بریده در محلول گلجا پس از بازبرش
15
شکل 3-2- انتقال محلول استوک به گلجاها
16
شکل 3-3 – اندازهگیری وزن تر
17
شکل 3-4- اندازهگیری درجه بریکس
18
شکل 3-5- دستگاه اندازهگیری پروتئین
19
شکل 4-1- تاثیر تیمارهای مختلف روی عمر گلجایی
21
شکل 4-2- تاثیر تیمارهای مختلف روی روند تغییرات جذب آب روز سوم، ششم و آخر
27
شکل 4-3- تاثیر تیمارهای مختلف روی روند تغییرات وزنتر روز اول، سوم، ششم و آخر
28
شکل 4-4- تاثیر تیمارهای مختلف روی کاهش وزن تر
29
شکل 4-5- تاثیر تیمارهای مختلف روی ماده خشک
30
شکل 4-6- تاثیر تیمارهای مختلف روی کاهش درجه بریکس
31
شکل 4-7- تاثیر تیمارهای مختلف روی کاروتنوئید گلبرگ
32
شکل 4-8- تاثیر تیمارهای مختلف روی کلروفیل a
33
شکل 4-9- تاثیر تیمارهای مختلف روی کلروفیل b
33
شکل 4-10- تاثیر تیمارهای مختلف روی کلروفیل کل
34
شکل 4-11- تاثیر تیمارهای مختلف روی پروتئین گلبرگ
35
شکل 4-12- تاثیر تیمارهای مختلف روی فعالیت آنزیم پراکسیداز
35
شکل 4-13- تاثیر تیمارهای مختلف روی مقدار مالوندیآلدئید
36
فهرست جدولها
عنوان
صفحه
جدول 3-1- خصوصیات آبهای مورد استفاده در آزمایش
16
جدول 4-1- تجزیه واریانس اثر تیمارهای مختلف روی صفات اندازهگیری شده
22
جدول 4-2- مقایسه میانگین اثر تیمارهای مختلف روی صفات اندازهگیری شده
23
جدول 4-3- تجزیه واریانس اثر تیمارهای مختلف روی مقدار مالوندیآلدئید و پراکسیداز
24
جدول 4-4- مقایسه میانگین اثر تیمارهای مختلف روی مقدار مالوندیآلدئید و پراکسیداز
24
جدول 4-5- تجزیه واریانس اثر تیمارهای مختلف روی مقدار کلروفیلa ، b و کل
24
جدول 4-6- مقایسه میانگین اثر تیمارهای مختلف روی مقدار کلروفیلa ، b و کل
25
چکیده
بهمنظور بررسی تاثیر آبهای مختلف روی عمر پس از برداشت گلهای بریده رز، داودی و ژربرا آزمایشی بصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در 3 تکرار با دو فاکتور: انواع آب (آب مغناطیسی، آب مقطر، آب دیونیزه و آب شهری) و انواع گل (گل رز، داودی و ژربرا) به اجرا در آمد. در این آزمایش صفاتی از قبیل عمر گلجایی، جذب آب، کاهش وزن تر، ماده خشک، مقدار کاروتنوئید، کلروفیل، پروتئین گلبرگ، کاهش درجه بریکس، فعالیت آنزیم پراکسیداز و مقدار مالون دی آلدئید مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که اثر متقابل تیمارها در تمامی صفات اندازهگیری شده از لحاظ آماری معنیدار بوده و بیشترین عمر گلجایی در تیمارهای آب شهری× گل داودی با 5/15 روز و تیمار آب مغناطیسی × گل داودی با 8/14 روز مشاهده شد. همچنین این تیمارها بیشترین مقدار پروتئین گلبرگ، فعالیت آنزیم پراکسیداز و میانگین وزن تر روز اول، سوم، ششم و آخر و همچنین کمترین مقدار مالوندیآلدئید را در بین تیمارها به خود اختصاص دادند.
کلمات کلیدی: عمر پس از برداشت، آب مغناطیسی، گل رز، گل داودی، گل ژربرا.
فصل اول
مقدمه
گل رز
1-1-1-گیاهشناسی و پراکنش اکولوژیکی رز
رز با نام علمی Rosa hybrida L. از خانواده Rosaceae با دامنه وسیعی از عادات رشد در آسیا، امریکای شمالی، افریقا و اروپا است که برای مصارف مختلفی از قبیل گلدانی، فضای آزاد، شاخه بریده و … کشت و کار میشود (مرتضوی و همکاران، 2007). درختچههای رز دارای ساقه راست یا خزنده، خاردار یا بدون خار و دارای برگهای متناوب و درای برگچه دندانهدار و متقابل است (بنائیمحمدی و همکاران، 1377).
شکل 1-1- گل رز
اهمیت اقتصادی و سطح زیر کشت گل رز
گل رز یکی از مهمترین گلهای شاخه بریده در سطح جهان است که به دلیل تنوع و زیبایی همواره در صدر تجارت جهانی گل و گیاه قرار دارد ( معماران کاشانی و نادری، 1375). صادرات گلهای شاخه بریده بیش از 5/1 میلیارد دلار است که گل بریده رز یکی از مهمترین آنهاست. سطح زیر کشت گل رز در کل دنیا (2600000 هکتار )، در هلند (52000 هکتار) و سطح زیر کشت آن در ایران (4200 هکتار) گزارش شده است (بینام، 1389).
عوامل موثر در کاهش عمر پس از برداشت گل بریده رز
ماندگاری گل رز با پژمردگی گلبرگ، ریزش یا تغییر گلبرگها و نمایان شدن عارضه خمیدگی گردن همراه است (یاداما و همکاران، 2003). عمر پس از برداشت این گل در اثر ظهور علایم پیری زودرس مانند انسداد سیستم آوندی و گاز اتیلن کوتاه میشود. انسداد آوندها توسط میکروارگانیسمها و هوا در گل بریده رز سبب تخریب سیستم آوندی و در نتیجه کاهش عمر پس از برداشت میشود. هورمون اتیلن تسریع کننده تغییرات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی مرتبط با پیری است (شهری و طاهر، 2011؛ امگلاسون و همکاران، 1975). جنسهای مختلف گیاهان به اتیلن حساسیت متفاوتی نشان میدهند بطوریکه گل رز، گاز اتیلن کمی تولید میکند اما حساسیت زیادی به این هورمون پیری نشان میدهد (وندورن، 2001؛ الگیمابی و احمد، 2009 ).
1-2- گل داودی
1-2-1- گیاهشناسی و پراکنش اکولوژیکی داودی
داودی با نام علمی Denderanthema grandiflorun L. متعلق به خانواده کلاپرکسانان1 است که کشت و کار آن امروز در سراسر دنیا متداول است (نبیگل و همکاران، 1385؛ خلیقی، 1389). داودی دارای گلهای دو جنسه و خود گرده افشان است. گل داودی دارای دو فرم گل استاندارد (تک گل و بیشتر برای مصارف گل بریدنی استفاده میشود) و پمپون2 (گلهای ریز مجتمع که مصارف گلدانی دارد) است. جنس داودی دارای 160 گونه است که موطن آن چین، ژاپن و اروپا ذکر شده است (خوشخوی، 1387؛ شیراوند و رستمی، 1388).
در شرایط طبیعی داودی با کوتاه شدن طول روز در پاییز و زمستان گل میدهد اما امروزه ارقام زیادی از داودی را در گلخانه برای مصارف مختلف در تمام طول سال تولید میکنند (ادریسی، 1388).
شکل1-2- گل داودی
1-2-2- اهمیت اقتصادی و سطح زیر کشت گل داودی
گل داودی یکی از مهمترین گلهای گلدانی و شاخه بریده است که در بازارهای جهانی داد و ستد میشود. داودی امروزه در دنیا پس از گل رز رتبهی دوم را از نظر اقتصادی و کشت و کار دارد. این گیاه به دلیل تنوع رنگ گل و ماندگاری زیاد در بازارهای جهانی خریداران زیادی دارد (نبیگل و همکاران، 1385؛ خلیقی، 1389).
از نظر سطح زیر کشت ایران جزو کشورهای مهم تولیدکننده گل داودی محسوب میشود. میزان تولید گل داودی در ایران 158 میلیون شاخه در سال است که بیشترین سهم تولید آن به استان تهران و مابقی (حدود 6% ) به استان مرکزی تعلق دارد (بینام، 1389).
1-2-3- عوامل موثر در کاهش عمر پس از برداشت گل بریده داودی
گل داودی به علت عدم حساسیت به اتیلن یک گل بریده با عمر طولانی است. یکی از مشکلات عمده این گل انسداد سیستم آوندی و برهم خوردن تعادل آبی است. گل داودی به باکتری انتهای ساقه حساس بوده و این امر با زردی و پژمردگی زودرس برگها و گلبرگها ظهور میکند و نهایتا باعث انسداد آوندی، تنش آبی و کاهش ماندگاری این گل بریده میشود (نبیگل و همکاران، 1385).
1-3- گل ژربرا
گیاهشناسی و پراکنش اکولوژیکی ژربرا
ژربرا با نام علمی Gerbera jamesonii یکی از مهمترین گلهای بریده خانواده کاسنی و بومی آفریقای جنوبی است (اعتمادی و شمس، 1390). از لحاظ گیاهشناسی ژربرا یک گیاه علفی چند ساله با برگهای طویل، گلهای بسیار درشت کمپر یا پرپر است (شکل 1-1). گلها دارای گلچههای طبق مانند بوده و هر گلچه دارای 1 تخمدان و 5 پرچم میباشد. گلها به رنگهای قرمز، نارنجی، صورتی، زرد و سفید دیده میشوند (خلیقی، 1389؛ سوجاتا و همکاران، 2003؛ مهدوی، 2007).
شکل 1-3- گل ژربرا
اهمیت اقتصادی و سطح زیر کشت گل ژربرا
گل بریده ژربرا به دلیل داشتن رنگ و شکل متنوع از نظر تجاری در جهان محبوبیت زیادی دارد. این گل جایگاه چهارم را در بین ده گل برتر دنیا به خود اختصاص داده است (هی و همکاران، 2006؛ صفا و همکاران، 1392). گل ژربرا از نظر میزان تولید و مصرف یکی از گلهای شاخه بریده مهم در ایران و دنیا محسوب میشود و در حال حاضر در 25 کشور دنیا پرورش مییابد که در حدود 1200 – 1100 هکتار سطح زیر کشت گلخانه دارد. پنجاه درصد سطح زیر کشت دنیا در کشور هلند و ایتالیا است. در سال 1379 سطح زیر کشت ژربرا در ایران 1516 هکتار گزارش شده است (بینام،