باغبانی و کشاورزی یکی از فعالیتهایی است که تأثیر به سزایی بر روح و روان انسان دارد. گیاهان در کنار فواید فراوانی که برای انسان و طبیعت دارند موجبات آرامش انسان را فراهم کردهاند. در زندگی شهری امروز بسیاری از افراد برای کاهش استرس روزانه و ایجاد یک فضای آرام و دلنشین به باغبانی در محیط منزل، آپارتمان، بالکن ها و یا حتی بام خانههای خود میپردازند. همین اهمیت و تأثیرات بالای این فعالیت باعث شده است که امروزه مبحث باغبانی کودکان بیش از بیش در دنیا مطرح و اجرایی شود.
در دنیای امروز همگی باور دارند که برای رشد و نمو هر چه بهتر کودکان و نوجوانان باید فعالیت باغبانی و کشاورزی را در برنامهی آموزشی کودکان قرار دهند. چرا که این فعالیتها علاوه بر تأثیر مستقیم بر روح و روان کودکان، موجب یادگیری بهتر سایر دروس و همچنین کسب مهارتها و تواناییهای فوقالعاده در آنها میشود. به همین دلیل امروزه شاهد به وجود آمدن school garden ( باغ مدرسهها) در دنیا هستیم. این مدرسهها را میتوان به نوعی مدارس کشاورزی کودکان نامگذاری کرد. کودکان در این مدارس نحوهی کاشت، داشت و برداشت را میآموزند و با انجام مرحله به مرحله این فعالیتها محصول خود را برداشت میکنند.
با توجه به آنکه امروزه در ایران باغ مدرسه ها خیلی رواج ندارند، میتوان برنامه باغبانی و کشاورزی را در برنامه فوق برنامه مدارس ابتدایی قرار داد تا دانش آموزان از مزایای این فعالیت بهرهمند شوند. باغبانی و کشاورزی فواید بسیاری برای کودکان و نوجوانان دارند که اگر بخواهیم به طور خلاصه به برخی از آن بپردازیم میتوان به موارد زیر اشاره نمود :
- افزایش مسئولیتپذیری کودکان و نوجوانان
- افزایش اعتماد به نفس آنها پس از موفقیت در کاشت، داشت و برداشت
- ایجاد حس آرامش به واسطه ارتباط با طبیعت و گیاهان
- افزایش صبر
- علاقهمندی به مصرف میوه و سبزیجات
- کشف بهتر رابطه علت و معلولی
- شکوفایی خلاقیت کودکان و نوجوانان
- احترام بیشتر به محیطزیست و طبیعت
برخی از افراد فکر میکنند که اجرایی کردن فعالیتهای کشاورزی و باغبانی در مدارس مستلزم وجود بسترهایی خاص نظیر حیاط و باغچه است. در این خصوص میتوان گفت که لزوماً نیازی به بستر خاصی نیست و مدارس میتوانند با خرید گلدانهایی کوچک، کودکان را تشویق به باغبانی در درون کلاسها و محیط خانه کنند. در این حالت همراهی معلمین، مشوقی برای کودکان جهت شروع و ادامه کار است. البته طبق توصیه متخصصان روانشناسی، بهتر است مدارس و یا حتی پدر و مادرها پس از تهیه فضا و ابزار مناسب برای باغبانی، به دانش آموزان چگونگی رشد و مراقبت از گیاهان را نیز آموزش دهند و در راستای شکوفا شدن خلاقیتشان آنها را محدود نکنند.