ن تسلامتر میباشد.
شکل 2-3- سیستم تهیه آب مغناطیسی
2-3- تحقیقات انجام شده در زمینه تاثیر آبهای مختلف روی عمر گلجایی و خصوصیات کیفی گلهای بریده
ونمیترن و همکاران (1999) در پژوهشی روی گل بریده داودی نشان دادند که حذف یونهای مضر از آب شهری میزان جذب آب را در گلهای شاخه بریده افزایش میدهد و موجب تاخیر در پژمردگی گلها میشود. این پژوهشگران استفاده از آب دیونیزه را جهت نگهداری گل بریده داودی و سایر گلهای بریده و همچنین بهعنوان آب مورد استفاده در ساخت محلولهای تمدید کننده عمر گلجایی توصیه کردند.
پژوهشگران گزارش نمودند که استفاده از آب دیونیزه یا آب مقطر نسبت به آب شهری با بهبود جذب آب موجب حفظ شادابی و افزایش عمر پس از برداشت گل بریده داودی میشود ( استابی و آروین، 1978).
واسع و اسرار (1998) در پژوهشی آب شهری، آب معدنی و آب دیونیزه را روی ماندگاری گل بریده رز مورد ارزیابی قرار دادند و گزارش دادند که گلهای تیمار شده با آب دیونیزه دارای ماندگاری بیشتری نسبت به دو منبع دیگر بودند و در این تیمار گلها از قطر بیشتری نسبت به تیمار آب معدنی و آب شهری برخوردار بودند.
محققین معتقدند که هر چه املاح موجود در آب کمتر باشد تاثیر مثبتی روی ماندگاری گلهای بریده دارد. در آزمایشی اثر آبهای مقطر، چاه و شهری روی ماندگاری سه رقم گل رز بررسی و نتایج نشان داد که استفاده از آب مقطر در مقایسه با آب شهری و آب چاه تیمار بسیار مناسبی برای افزایش عمر پس از برداشت و حفظ شادابی گل شاخه بریده رز است ( پیشکاری و همکاران، 1390).
افشاری و همکاران (1390) در پژوهشی اثر آبهای مختلف (آب چاه، آب شهری و آب مقطر) را روی ماندگاری ارقام مختلف گل بریده لیلیوم رقم ‘رویال ترینتی’ بررسی و گزارش دادند که آبهای شهری و مقطر نسبت به آب چاه از ماندگاری، درصد شکوفایی و مقدار کلروفیل بیشتری برخوردار بودند.
فصل سوم
مواد و روشها
3-1- مواد گیاهی
در تیر ماه 1392 گلهای شاخه بریده رز، ژربرا و داودی از بازار گل تهران خریداری و بلافاصله با حفظ شرایط استاندارد برای انجام تیمار و ارزیابی صفات به آزمایشگاه پس از برداشت دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت با دمایC̊ 2±20، رطوبت نسبی 70-60 درصد و فتوپریود 12 ساعت روشنایی با شدت نور 12 میکرومول بر ثانیه بر متر مربع منتقل شدند و تمامی گلها پس از یکسان کردن اندازه زیر آب بازبرش شدند و پس از توزین داخل محلول گلجا قرار گرفتند (شکل 3-1).
شکل 3-1- قرار دادن گلهای بریده در محلول گلجا پس از بازبرش
3-2- پیاده کردن طرح آزمایشی
این مطالعه بهصورت آزمایش فاکتوریل با 12 تیمار در 3 تکرار، 36 پلات و در هر پلات 4 شاخه گل انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل فاکتور اول: انواع آب (آب مغناطیسی، آب مقطر، آب دیونیزه و آب شهری) و فاکتور دوم: انواع گل ( گل رز، داودی و ژربرا) بودند.
3-3- سنجش و اندازهگیری عناصر آب
به منظور بررسی انواع آب و همچنین اندازهگیری میزان عناصر موجود در آنها، در آزمایشگاه آب و خاک دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت به روشهای ذکر شده آبها مورد آزمایش قرار گرفتند. خصوصیات و عناصر آبهای مورد استفاده در این مطالعه در جدول (3-1) ذکر شده است.
جدول 3-1- خصوصیات آبهای مورد استفاده در آزمایش
خصوصیات آب
نوع آب
pH
EC
dS/m))
Cl
ppm))
NH2
ppm))
HCO3
ppm))
Mg
ppm))
Ca
ppm))
CaCO3
ppm))
شهری
31/6
1660
4/312
5/0
8/40
280
160
440
مغناطیسی
21/6
1630
4/312
5/0
8/40
240
120
360
دیونیزه
7/6
23
8/56
2/0
مقطر
7/6
5/5
2/85
2/0
3-4- نحوهی آمادهسازی محلولها و انجام تیمارها
در ابتدای آزمایش برای هر تیمار 500 سیسی محلول از انواع آب بههمراه 3 درصد ساکارز و 30 میلیگرم در لیتر 8- هیدروکسی کینولین سولفات تهیه شد و گلها تا پایان عمر گلجایی داخل آن قرار گرفتند (شکل 3-2).
شکل 3-2- انتقال محلول استوک به گلجاها
3-5- ارزیابی صفات
3-5-1- عمر گلجایی
طول عمر گلجایی با شمارش روزها از زمان اعمال تیمارها تا زمان پژمردگی گل و زردی برگها محاسبه شد.
3-5-2- ماده خشک
بدینمنظور بعد از پایان عمر گلجایی گلها، وزنتر آنها اندازه گیری شد و گلها درون آون 70 درجه سانتیگراد به مدت 24 ساعت قرار گرفتند. بعد از 24 ساعت مجددا تورین شدند و درصد ماده خشک آنها اندازه گیری شد.
3-5-3- روند تغییرات جذب آب
میزان جذب آب بر طبق فرمول زیر بر حسب میلیلیتر در هر گرم وزن تر محاسبه گردید.
آب جذب=(500-(آخر روز در باقیمانده محلول مقدار+تبخیر مقدار ))/(آزمایش ابتدای در گل های شاخه تر وزن میانگین)
جهت محاسبه روند تغییرات جذب آب، ابتدا میانگین جذب آب روز سوم و ششم و آخر برای تیمارها محاسبه و سپس با کسر میانگین روز سوم از میانگین روز اول، میانگین جذب آب روز ششم از روز سوم و میانگین جذب آب روز آخر از روز ششم روند تغییرات جذب آب محاسبه و با رسم نمودار نشان داده شد.
3-5-4- روند تغییرات وزن تر
وزن تر شاخههای گل در پایان عمر گلجایی به کمک ترازو اندازهگیری شد. باتوجه به وزن اولیه گل و وزن برشهای مجدد، کاهش وزن تر شاخههای گل محاسبه گردید (شکل 3-3).
جهت محاسبه روند تغییرات وزن تر، ابتدا میانگین وزن تر روز اول، سوم و ششم و آخر برای تیمارها محاسبه و سپس با کسر میانگین وزن تر روز سوم از میانگین روز اول، میانگین وزن تر روز ششم از روز سوم و میانگین وزن تر روز آخر از روز ششم روند تغییرات وزن تر محاسبه و با رسم نمودار نشان داده شد.
شکل 3-3 – اندازهگیری وزن تر
3-5-5- کاهش درجه بریکس (درصد ساکارز موجود در ساقه گل)
برای این کار از برشهای کوچک انتهای شاخهها استفاده شد. یک یا دو قطره از آب موجود در قطعات مذکور، روی صفحه شیشهای رفرکتومتر مدل N-1N ساخت شرکت ATAGO کشور ژاپن ریخته و درجه بریکس آن خوانده شد و با کسر درجه بریکس روز آخر از درجه بریکس روز اول، کاهش درجه بریکس محاسبه گردید (شکل 3-4).
شکل 3-4- اندازه گیری درجه بریکس
3-5-6- کاروتنوئید گلبرگ
برای اندازهگیری کاروتنوئید، گلبرگها در روز پنجم آزمایش جدا و داخل فویل پیچیده شدند و سپس به کمک روش مزمودار و مجومدار (2003) پروسه اندازهگیری کاروتنوئید انجام شد.
3-5-7- اندازهگیری کلروفیل a، b و کل
بهمنظور اندازهگیری کلروفیلa ، b و کل در روز پنجم، یک شاخه گل از هر پلات خارج و مقدار کلروفیل a، b و کل از روش مزمودار و مجومدار (2003) اندازهگیری شد. لازم به ذکر است گل شاخه بریده ژربرا فاقد برگ بوده و صفات کلروفیل a، b و کل برای این گیاه اندازهگیری نشده است.
3-5-8- پروتئین گلبرگ
در روز پنجم آزمایش یک شاخه گل از هر تکرار خارج شد و سپس اندازهگیری نیتروژن به روش کجلدال انجام گرفت. عدد حاصل در ضریب 25/6 ضرب و مقدار پروتئین به درصد محاسبه و گزارش شد (شکل 3-5).
شکل 3-5- دستگاه اندازه گیری پروتئین
3-5-9- فعالیت آنزیم پراکسیداز
برای سنجش فعالیت آنزیم پراکسیداز در روز هفتم آزمایش یک شاخه گل از هر پلات خارج شد و سپس به روش یین و همکاران (2007) فعالیت آنزیم پراکسیداز اندازهگیری شد.
3-5-10- پراکسیده شدن لیپیدها (مالوندیآلدئید)
برای اندازهگیری پراکسیده شدن لیپیدها، مالوندیآلدئید (MDA) با استفاده از روش هیت و پارکر (1968) بهعنوان محصول واکنش پراکسیده شدن اسیدهای چرب غشاء اندازهگیری گردید.
3-6- تجزیه و تحلیل دادهها
آنالیز دادهها به کمک نرم افزار SPSS ، مقایسه میانگین دادهها به روش LSD و رسم نمودارها به کمک نرم افزار اکسل انجام شد.
فصل چهارم
نتایج و بحث
4-1- عمر گلجایی
نتایج تجزیه واریانس تیمارها نشان داد که اثر انواع آب، انواع گل و همچنین اثر متقابل تیمارها روی عمر گلجایی در سطح احتمال 1 درصد معنیدار است (جدول4-1). بررسی مقایسه میانگین دادهها نشان داد که در بین تیمارهای انواع آب، تیمار آب مغناطیسی با 86/12 روز برترین تیمار بود. در بین تیمارهای انواع گل، بیشترین عمر گلجایی مربوط به گل داودی با 37/14 روز بود (جدول 4-2).
نتایج مقایسه میانگین دادههای مربوط به اثر متقابل تیمارها نشان داد که بیشترین عمر گلجایی در تیمار آب شهری×گل داودی با 5/15 روز و پس از آن در تیمار آب مغناطیسی×گل داودی با 8/14 روز و کمترین عمر گلجایی در 3 تیمار آب مقطر×گل ژربرا، آب دیونیزه×گل ژربرا و تیمار آب شهری×گل رز با 10 روز مشاهده شد (جدول 4-2، شکل 4-1).
AD: آب مغناطیسی × گل داودی
AG: آب مغناطیسی × گل ژربرا
AR: آب مغناطیسی × گل رز
BD: آب مقطر × گل داودی
BG: آب مقطر × گل ژربرا
BR: آب مقطر × گل رز
CD: آب دیونیزه × گل داودی
CG: آب دیونیزه × گل ژربرا
CR: آب دیونیزه × گل رز
ED: آب شهری × گل داودی
EG: آب شهری × گل ژربرا
ER: آب شهری × گل رز
شکل 4-1- تاثیر تیمارهای مختلف روی عمر گلجایی
جدول 4-1- تجزیه واریانس اثر تیمارهای مختلف روی صفات اندازهگیری شده
منبع تغییرات
درجه آزادی
عمر گلجایی
وزن خشک
کاروتنوئید
گلبرگ
کاهش وزنتر
کاهش درجه بریکس
میانگین وزنتر روز اول
میانگین وزنتر روز سوم
میانگین وزنتر روز ششم
میانگین وزنتر روز آخر
جذب آب روز سوم
جذب آب روز ششم
جذب آب روز آخر
پروتئین
گلبرگ
انواع آب
3
**54/3
*04/28
**083/0
**15/3
**068/0
**92/96
**94/66
**81/95
**49/107
ns0439/0
ns228/0
ns0103/0
**12/25
انواع گل
2
**68/50
**51/436
**976/9
**86/3
**515/0
**03/1166
**64/1274
**7/1417
**93/1033
**30/1
**35/4
**874/4
**89/27
انواع آب×انواع گل
6
**214/2
**30/90
**237/0
**61/2
**1102/0
**33/8
**84/10
**34/24
**49/12
**275/0
*372/0
**554/0
**95/10
خطا
37
195/0
17/8
0105/0
071/0
0093/0
114/1
73/2
092/2
52/1
0255/0
1005/0
044/0
119/0
ضریب تغییرات (%)
67/3
63/9
3/8
81/9
08/6
08/4
78/5
2/5
32/5
77/29
13/31
13/18
77/6
*و** به ترتیب معنیداری در سطح 5 و 1 درصد و ns عدم معنیداری را نشان میدهد.
جدول 4-2- مقایسه میانگین اثر تیمارهای مختلف روی صفات اندازهگیری شده
تیمارها
عمر گلجایی
(روز)
وزن خشک
(%)
کاروتنوئید
گلبرگ
(میکروگرم در هر گرم وزن تر)
کاهش وزنتر
(گرم)
کاهش درجه بریکس
(% ساکارز)
میانگین وزنتر روز اول
(گرم)
میانگین وزنتر روز سوم
(گرم)
میانگین وزنتر روز ششم
(گرم)
میانگین وزنتر روز آخر
(گرم)
جذب آب روزسوم
(میلیلیتر در هر گرم وزن تر)
جذب آب روزششم
(میلیلیتر در هر گرم وزن تر)
جذب آب روز آخر
(میلیلیتر در هر گرم وزن تر)
پروتئین
گلبرگ
(%)
آب مغناطیسی(A)
86/12a
25/28b
182/1b
927/1c
691/1a
10/25b
99/27b
48/27b
18/23b
621/0a
991/0a
153/1a
33/3d
آب